ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΣΩΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΣΩΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ

αποσπασμα (4 απο 6) απο το κειμενο:

«ρευστα συστήματα και κοινωνία του συνδετικισμου (connexionnisme)»

Απρίλιος του 2012 , Bernard Pasobrola

---

 Οργανικη σωματικοτητα και τεχνικη σωματικοτητα

35Η δικτυακή μεταφορά, είδαμε, θεωρεί τον κόσμο ως μια "κυκλοφοριακή μηχανή» παραγόμενη από τα «ρευστά συστήματα». Το "εκστατικό"  Όραμα   της ταχύτητας και της επικοινωνίας ωθεί την  δικτυακή λογική έως την ολοκληρωτική δικτύωση του κοινωνικού. Στις βιομηχανικές κοινωνίες, ένα σημαντικό μέρος της παραγόμενης ενέργειας χρησιμοποιείται για την τροφοδοσία των διαφόρων τύπων δικτύων που προορίζονται για τις φυσικές ροές (ηλεκτρικές και ηλεκτρομαγνητικές) και συμβολικές (media και κοινωνική επικοινωνία γενικότερα). Η συνοχή του κοινωνικού οικοδομήματος βασίζεται κυρίως στην φυσική ενέργεια που εγχέεται στα δίκτυα πληροφόρησης και επικοινωνίας. Υπό την επίδραση της εξέλιξης των τεχνικών αυτών, η «κοινωνικότητα» γνώριζε, επίσης, μια σημαντική εξέλιξη.

Απο την οργανικη κοινωνικοτητα στην δικτυακη κοινωνικοτητα

36 Η «οργανική» κοινωνικότητα (αυτή η οποία περνά μέσα από την σχέση του συγχρωτισμού με άλλους, την αλληλεξάρτηση, την αλληλεγγύη, κλπ..) τείνει να μεταμορφωθεί, στις πιο τεχνολογικά προηγμένες κοινωνίες, σε ένα δίκτυο κοινωνικότητα που αναπτύσσεται γύρω από ένα μέσο – μηνύματα ηλεκτρονικά ή ακουστικά και "τηλεοπτικοποίηση (televisualization)" του κόσμου. Οι «βιολογικοί κοινωνικοί δεσμοί» τεντώνουν και η καθαρή παρουσία ενσωματώνονται στον κόσμο, καθενός όπως και όλων, τείνει να καταστεί τετριμμένα προβληματική και πηγή άγχους. Η ασώματη επικοινωνία – είτε είναι γραφική (φόρουμ, λίστες, chat, κλπ..), είτε ακουστική ή οπτικοακουστική (τηλέφωνο, κάμερα, βίντεο-com, κ.λπ..) - ενισχύει την αποστασιοποίηση των επικοινωνούντων. Αυτό δεν σημαίνει μια «εικονικοποίηση (virtualization)» του διαλόγου, διότι είναι μια πραγματική επικοινωνία. Αλλά όντας απο-σωματοποιημένη, τείνει να μετουσιώσει τη ροή και να μειώσει την ουσία, για παράδειγμα μειώνοντας την φυσική παρουσία του ομιλητή σε μια ηχητική ή οπτική εικόνα, ή εξαλείφοντάς τον ολοκληρωτικά.

37Η τάση συγχώνευσης σώματος-τεχνικής δεν περιορίζεται στην εκτεχνίκευση του βιολογικού - απόρροια της διαδικασίας της ανθρωπομορφωποίησης της τεχνικής (η "γαλλική τεχνητή καρδιά") , αλλά αφορά κυρίως την ενσωμάτωση, με την κυριολεκτική έννοια του όρου, των εξω-οργανικών αισθητηριακών τεχνικών, που, όταν υιοθετούνται και ως εκ τούτου χρησιμοποιούνται ως κανονική λειτουργία της αντίληψης, φαίνονται απαραίτητες στην βιολογική λειτουργία. Η στέρηση είναι, όπως γνωρίζουμε, αισθητή ως ένας ακρωτηριασμός (connexio-εξάρτηση, εθισμός στην πληροφόρηση σε "πραγματικό χρόνο" και στις επικοινωνιακές ροές εν γένει).

Εγγυς αισθηση και απομακρυσμενη αισθηση

38Ως όντα των οποίων η σωματική και η εξωσωματική ταυτότητα επηρεάζεται ή διαμορφώνεται από την τεχνική, "συλλογιζόμαστε" και "φανταζόμαστε" με βάση αυτή τη διπλή ταυτότητα που προκύπτει από τους δύο τύπους σωματικότητας, βιολογικής και τεχνικής, η μια αποτέλεσμα της φυλογένεσης και η άλλη της τεχνικής ιστορία μας. Κάποιοι από τους αισθητηριακούς βιο-αισθητήρες μας, έχουν πιο έντονα υποστηριχθεί απ’ ότι άλλοι από την τεχνική σωματικότητα: περισσότερο από τις εγγύς αισθήσεις (όσφρηση, αφή, γεύση), είναι οι απομακρυσμένες αισθήσεις (όραση, ακοή), οι οποίες γνωρίζουν τις τεχνικές επεκτάσεις τις πιο συγκλονιστικές. Η εξω-οργανική αντίληψη διευρύνεται σημαντικά και αφορά, για παράδειγμα, τα μέσα και τις εργαστηριακές μεθόδους που επιτρέπουν να "ιδωθούν" πραγματικότητες που ήταν ανέφικτες απευθείας από το όργανο της ανθρώπινης όρασης. Όμως, περιλαμβάνει όλους τους αισθητήρες που διατίθενται σε έναν ατελείωτο αριθμό στη βιόσφαιρα και στη στρατόσφαιρα και που μας "ενημερώνουν" συνεχώς για την κατάσταση του κόσμου. Μέσα από την τεχνική σωματικότητα, έχουμε αφομοιώσει όλο και περισσότερο τις "απομακρυσμένες" ροές μέσω «των μέσων ενημέρωσης» και της διασύνδεσης (τηλεφωνικής και πληροφορικής). Έτσι είναι λογικό ότι νέες μορφές κοινωνικότητας προνομοποιούν, αυτές επίσης, τις απομακρυσμένες αισθήσεις μας (όραση και ακοή), ενώ η "βιολογική" κοινωνικότητα κινητοποιεί όλες τις αισθήσεις μας, εγγύς και απομακρυσμένες. Αυτοί οι δύο τρόποι κοινωνικής αλληλεπίδρασης δεν αλληλοαποκλείονται, αλλά, στις κοινωνίες μας, η ισορροπία μετατοπίζεται όλο και περισσότερο, όπως όλοι γνωρίζουν, στην απομακρυσμένη πλευρά.

39Δεδομένου ότι ο πολιτισμένος άνθρωπος δεν είναι πλέον διαχωρίσιμος από την σύνδεση-αποστασιοποίησή του και ότι ο πολιτισμός προκαλεί με διάφορους τρόπους μια επιτάχυνση της σύντηξης, σώματος-δικτύου (παράγοντας διευκόλυνσης: το μεγαλύτερο μέρος των ανθρώπων αλληλεπιδρά κυρίως με το υπερ-τεχνικό σύμπαν της πόλης), η προσπάθεια να αποφύγει ή να εμποδίσει αυτές τις ροές θεωρείται ως μια πράξη αντικοινωνική, καταδικαστέα όχι μόνο στο κοινωνικό επίπεδο, αλλά και ηθικά.