ΑΝΕΡΓΙΑ Ή ΑΠΟΛΥΤΟ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΟ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑ;

[…]Αυτή (η  εργασία) μειώνεται ποσοτικά σε μικροσκοπικές διαστάσεις και ποιοτικά, σε ένα ρόλο βέβαια αναγκαίο, αλλά υποδεέστερο σε σχέση με την επιστημονική δραστηριότητα γενικά, την τεχνολογική εφαρμογή των φυσικών επιστημών και την παραγωγική δύναμη που προκύπτει από την κοινωνική οργάνωση της παραγωγής  […] (Μαρξ,  Fondements, τόμος 2)

[…]Παράλληλα με την αύξηση του καθαρού προϊόντος, το ιδανικό της καπιταλιστικής παραγωγής είναι να μειώσει όσο το δυνατόν περισσότερο τον αριθμό των ατόμων που ζουν από το μισθό και να αυξήσει όσο το δυνατό περισσότερο τον αριθμό αυτών που ζουν από το καθαρό προϊόν […] (Μαρξ,  αδημοσίευτο Κεφ.). 

Απόσπασμα από συζήτηση του J. Wajnsztejn με την ομάδα "soubis" (Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα):

[…] Το 1950, INSEE κατέτασσε τους ανέργους ως ενεργούς γιατί η ανεργία ήταν ένα διάλειμμα μεταξύ δύο περιόδων εργασίας. Σήμερα, για κάποιους, η εργασία εμφανίζεται ως ένα διάλειμμα μεταξύ δύο περιόδων ανεργίας. Έχουμε μόνιμα υπεράριθμους. Ακόμα και όταν η ανάπτυξη ανακάμπτει, η ανεργία δεν μειώνεται, διότι το σύστημα βασίζεται στην εντατικοποίηση της εργασίας (αύξηση της παραγωγικότητας και  μάχη για την αύξηση του μεριδίου της αγοράς) και όχι στην επέκτασή της (αύξηση της παραγωγής και του μέγεθος της αγοράς). Αλλά σήμερα δίνεται έμφαση μόνο στην ανταγωνιστικότητα εντός των κορεσμένων αγορών παγκοσμίως. Είναι ήδη εξασφαλισμένη μια συνεχής αύξηση της ανεργίας γιατί η ανάκαμψη της ανάπτυξης, αν υπάρξει ανάπτυξη, δεν θα είναι σ’ αυτή τη βάση, πλούτος από απασχόληση. Πράγματι, τρεις μεταβλητές συμμετέχουν στο παιχνίδι: ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ ρυθμός αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας και ο ρυθμός αύξησης της απασχόλησης. Για αύξηση της απασχόλησης πρέπει να υπάρξει αύξηση του ΑΕΠ μεγαλύτερη από την αύξηση της παραγωγικότητας. Αυτό συνέβη κατά τη διάρκεια των τριάντα ένδοξων χρόνων κατά τη διάρκεια των οποίων ανάπτυξη ήταν ταυτόχρονα επεκτεινόμενη και εντατικοποιούμενη. Η θέση της Γερμανίας πηγαίνει σε ένα εντελώς νέο νόημα καθώς η αποδοχή της στην κλίμακα της Ευρώπης οδηγεί στην αύξηση των ανισοτήτων της ανταγωνιστικότητας μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης υπέρ της, η έμφαση δίνεται μόνο στην αύξηση της παραγωγικότητας (και στη μείωση των δημοσίων δαπανών).

Claude Ο. : Τι σημαίνει ότι κορεσμένες αγορές σε παγκόσμιο επίπεδο;

JW: Δεν είναι απόλυτα, αλλά με σχετικούς όρους. Στα αυτοκίνητα, για παράδειγμα, ο κορεσμός δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να πωλούν αυτοκίνητα, αλλά ότι δεν μπορούν να τα πουλήσουν παρά περνώντας από μια αύξηση της ανταγωνιστικότητας ικανής να μειώσει το κόστος: κάθε κατασκευαστής επιδιώκει ροκανίσει τα μερίδια της αγοράς, αντί να αυξήσει την παραγωγή του, μειώνοντας το "νεκρό σημείο" του, δηλαδή τον ελάχιστο αριθμό των αυτοκινήτων από το οποίο αρχίζει να κερδίζει χρήματα. Η Ευρώπη είναι οργανωμένη με βάση την ανάπτυξη σε κορεσμένες αγορές, επειδή παίζει περισσότερο σε παραδοσιακές αγορές, παρά σε αυτές που σχετίζονται με τις πρόσφατες καινοτομίες που εξακολουθούν να διευρύνονται. Η συνέπεια είναι ότι τα πλεονάσματα του ενός είναι τα ελλείμματα των άλλων επειδή η ζώνη του ευρώ εμπορεύεται κυρίως με τον εαυτό της. Η Γερμανία έχει ωθήσει την Ελλάδα, την Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία, που δεν μπορούν να αντισταθμίσουν αυτή την ανισορροπία της ανταγωνιστικότητας μέσω μιας υποτίμησης του νομίσματος, που ήταν ο κανόνας στην περίπτωση αυτή πριν από τη δημιουργία του ευρώ.

Larry: Οι υπερβολές πίστωσης, οι τρέλες της Ελλάδα έχουν επιτρέψει στη Γερμανία να εξάγει.

JW:. Ναι, δημιουργεί ζήτηση για εισαγόμενα προϊόντα, όπως στην Ισπανία ή για τα μεγάλα έργα υποδομής που χρηματοδοτούνται εν μέρει από την Ευρωπαϊκή κοινότητα 
Υπάρχουν επίσης διαταραχές σε χρηματιστικό επίπεδο: από τη στιγμή που η Αμερικανοί αποφάσισαν ότι τα κυμαινόμενα νομίσματα, μια διαφοροποίηση μεταξύ των αγγλοσαξονικών χωρών (κυμαινόμενο επιτόκιο) και στην Ευρώπη και την Κίνα, που αποφασίζουν να μην ακολουθήσουν αυτή την εντολή (σταθερό επιτόκιο). Ένα παραδοσιακό όπλο διαχείρισης κρίσεων εξαφανίζεται. Ένα κυρίαρχο νόμισμα επιτρέπει να έχουν μια αντικυκλική πολιτική (ισοσκελισμός ή απόσυρση χρημάτων ανάλογα με τον κύκλο για να διορθώσει τις πολύ μεγάλες επιδράσεις). Με το ενιαίο νόμισμα, την ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών και μια Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που διέπεται από τα κριτήρια σύγκλισης του Μάαστριχτ, δεν μπορούν πλέον να το πράξουν. 
Η γερμανική πολιτική (στοιχειώνεται από το φάντασμα της κρίσης του 1923) είναι βεβαίως αμφισβητήσιμη, αλλά ωστόσο αποτελεί μια προσπάθεια να περιορίσει την πλασματικοποίηση και την χρηματιστικοποίηση της οικονομίας. Η Γερμανία προσπαθεί να αποκαταστήσει την κατάσταση, αλλά προς όφελός της. Η ανεξαρτησία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα πρέπει να αποτρέψει τις καταχρήσεις των χωρών της νότιας Ευρώπης. Στη γερμανική θέση, υπάρχει μια κάποια λογική. Αυτό που είναι παράλογο είναι η προσκόλληση της Γαλλίας σε αυτή την πολιτική.[…]