ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ, ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΑΞΗ.

αποσπασμα από το κειμενο:

Communauté et communautés de références

octobre 1992, Charles Sfar, Jacques Wajnsztejn

Εθνικισμός, περιφερειοποιηση και παγκόσμια τάξη.

Η σημερινή εκδήλωση της εθνικής πραγματικότητας πρέπει να ληφθεί, χωρίς την αίσθηση του παράδοξου, ως η πιο σημαντική εκδήλωση της κρίσης του έθνους-κράτους όπως αυτό εμφανίστηκε, κατά τη Γαλλική Επανάσταση και αργότερα χρησίμευσε ως πρότυπο για πολλές άλλες χώρες. Πράγματι, οι σημερινές εκδηλώσεις δεν σκοπεύουν καθόλου σε μια πραγματική ανεξαρτησία, αλλά απλά σε ένα διαχωρισμό από μια ενότητα μεγαλύτερη αντιληπτή ως καταπιεστική. Αν αυτή η εθνική εκδήλωση σήμερα έχει μια τέτοια επιτυχία στην πράξη, είναι επειδή αφορά την εκκαθάριση της παλαιάς διαίρεσης του κόσμου σε συνασπισμούς.  Την ίδια στιγμή που αυτά τα Έθνη εκδηλώθηκαν, έγιναν περιφέρειες της Νέας Τάξης Πραγμάτων και ενσωματώθηκαν ως τέτοιες. Η Σλοβενία ​​δεν θέλει να είναι πλέον Γιουγκοσλαβική ... ε καλά θα γίνει αυστρο-γερμανική! Η κάτοικοι της Βαλτικής δεν θέλουν να είναι ρώσοι, θα γίνουν σκανδιναβοί ή γερμανοί του Βορρά! Δεν είναι πλέον το ίδιο ζήτημα, για τους ηγέτες αυτών των νέων χωρών, το να αναλάβουν τις ευθύνες του αξιώματός τους. Μετά τον ορισμό τους, τον αυτο-διορισμό ή την εκλογή, θα περάσουν σε δεύτερο πλάνο ως προσωπικότητες και η επιτυχία της επιχείρησής τους θα αναγνωριστεί από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης των κυρίαρχων χωρών, από τον αριθμό των ξένων επενδύσεων στη χώρα, από το μέγεθος των δυτικών αντιπροσωπειών που θα την επισκεφθούν ή θα μετακινηθούν εκεί. Αλλά δεν προσβλέπουν στην αναδημιουργία ή στην ανάπτυξη αυτών των χωρών κάνοντας ντόμινο, ή δημιουργώντας πηγή πολιτικής και στρατιωτικής αστάθειας και σε πράξεις που θα έχουν κάποιες επιπτώσεις στην διεθνή αξιοπιστία, οι πιο συνεπείς.

Για να εξηγηθούν οι διαφορές μεταξύ του σημερινού κινήματος των εθνικοτήτων και της εποχής της δημιουργίας των εθνών-κρατών, κάποιοι προτείνουν την ιδέα ότι πριν, ήταν ομοιογενείς, ενώ εκείνες που προέρχονται από τους ευρωπαϊκούς πολέμους του ΧΧ ^ου αιώνα και τους αποικιακούς πολέμους δεν είναι και ανταποκρίνεται όλες σε διάφορα   έθνη ή διάφορες εθνοτικές ομάδες. Αλλά τι λένε για τους κατοίκους της Βρετάνης, τους Βάσκους και τους Ιρλανδούς!

Στην πραγματικότητα, η κύρια διαφορά είναι ότι δεν υπάρχει πλέον κοινό σχέδιο (στις αναφορές έμμεσα λαϊκές και δημοκρατικές) για να υποστηριχθεί η εφαρμογή ενός εθνικού κράτους, ως ένα μέρος για την άσκηση ανεξάρτητης πολιτικής κυριαρχίας, ως σχεδιασμός μιας κάποιας ιδέας του πολίτη και, τέλος, ως βάση για μια εθνική οικονομική αγορά ενοποιημένη και ελεγχόμενη. Δεν είναι πλέον δυνατό το όνειρο, όταν ο ορίζοντας περιορίζεται στην ένταξη σε ένα ευρύ αφηρημένο σύνολο, προϋπόθεση για την επιβίωση. Τα Έθνη δεν είναι πλέον «συλλογικά υποκείμενα». Αυτή η εκδήλωση της εθνικής πραγματικότητας είναι συχνά ένα στάδιο προς μια «παγκοσμιοποιητική περιφερειοποίηση», που είναι μια μορφή πιο ευέλικτη και επομένως πιο ευπροσάρμοστη στις πολύπλοκες συνθέσεις και συνενώσεις των μικρο-εθνών που άφησαν οι μεγάλες συγκρούσεις της νεωτερικής ιστορίας. Η τρέχουσα περιφερειοποίηση είναι μια μορφή της παγκοσμιοποίησης. Δεν έχει καμία σχέση με εκείνη των ετών 60-70, όπως θεωρήθηκε από ανθρώπους όπως ο R. Laffont και άλλους προβηγκιανούς. Τότε ήταν μια κριτική περιφερειοποίηση, τόσο σε σχέση με το κράτος και τις προοπτικές αυτοδιαχείρισής του όσο και στο σχεδιασμό για την εμβάθυνση του αμοιβαίου εμπλουτισμού μέσω της πολιτισμικής ποικιλομορφίας. Τώρα είναι, αντίθετα, ένα σχέδιο ενοποίησης, στραμμένο όχι εναντίον του κεφαλαίου, αλλά ενάντια στον ιακωβινισμό του κεντρικού κράτους. Είναι ένα σημείο εκκίνησης για όλα τα μικρά φέουδα που αναδύονται ( βλ. γι 'αυτό, στη Γαλλία, οι δηλώσεις του Freche ο δήμαρχος του Μονπελιέ). Είναι το τοπικό εργαλείο για την ενοποίηση του κεφαλαίου μέσα στην ανισότητα των πόλων της ανάπτυξής του. Τι θα μπορούσε να είναι πιο κατάλληλο από μια περιοχή που περιλαμβάνει Μονπελιέ, Τουλούζη και Βαρκελώνη που αντιμετωπίζουν τα κράτη που έχουν κρεμάσει μαζί τους το Massif Central (σ.μ. νότιο-κεντρικό τμήμα της Γαλλίας) και την Εστρεμαδούρα; Στην Ιταλία, επίσης, ο διαχωρισμός τρέχει, μεταξύ από την μία πλευρά μιας κοιλάδας του Πάδου που κυριαρχείται από λίγες μεγάλες βιομηχανίες και από τις "Λίγκες" και από την άλλη ένας Νότος που εγκαταλείφθηκε οριστικά στις ομάδες της μαφίας, μέσα στο νέο πλαίσιο μιας αναδιάταξης του κεφαλαίου του οποίου το σύνθημα θα μπορούσε να είναι: «Κυριαρχία παντού για να μην αναπτυχθούν παρά μόνο μερικές περιοχές ελίτ."

Αν οι δομικές περιφερειοποιήσεις σήμερα συγκεντρώνουν όλες τις ψήφους, δεν ισχύει το ίδιο για εκείνους που διατηρούν ένα εθνικό επαναστατικό σχέδιο (βάσκους, ιρλανδούς, κορσικανούς, παλαιστίνιους).  Αυτός ο κόσμος δεν τους ανέχεται ως εθνικά κινήματα, εξ ου και η βία από τις συγκρούσεις από την μια και την άλλη πλευρά, χωρίς ωστόσο να ζητούν να εγγραφούν σε περιφερειακές ομάδες, που αποτελούν ζώνες «χρήσιμες» για το κεφάλαιο (από αυτή την οπτική, η Χώρα των Βάσκων δεν ταιριάζει για συμπλήρωμα σε σχέση με την Καταλωνία!).

ΜΑΡΞ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ «DERIVATION»

Ο Μαρξ και το κράτος στα πρώιμα έργα. Η επίδραση της Γαλλικής Επανάστασης

Το ζήτημα της σχέσης μεταξύ του κράτους και του κεφαλαίου στις διάφορες στιγμές της σκέψης του Μαρξ είναι τουλάχιστον ένα ασαφές ζήτημα. Αν κάποιος ακολουθήσει την κριτική της φιλοσοφίας του δικαίου , δηλαδή ένα πρώιμο έργο (1843), ο Μαρξ όπως ο Χέγκελ στη Φιλοσοφία του Δικαίου , εξυψώνει το κράτος ως εμμενές υποκείμενο ενάντια στην υπερβατική θρησκεία. Δεν είναι μόνο η πραγματοποίηση της ιδέας, αλλά ειδικότερα το επίπεδο όπου το άτομο συγχωνεύεται στο κοινωνικό και είναι μόνο στην εικόνα του σύγχρονου κράτους που το άτομο μπορεί να λάβει γνώση του κοινωνικού συνόλου. Όμως, για τον Μαρξ, το κράτος παραμένει υπερβατικό ως αλλοτριωμένη μορφή του καθολικού (κριτική στον εγελιανισμό) και αυτός είναι ο λόγος που το καταδικάζει επειδή η χειραφέτηση του ανθρώπου θεωρείται ως καταστροφή της υπερβατικότητας. Κατηγορεί τον Χέγκελ ότι αντιστρέφει την σειρά μεταξύ υποκειμένου και κατηγορήματος και θεωρεί το κράτος ως το υποκείμενο και την κοινωνία των πολιτών ως το κατηγόρημα (αυτό που προκύπτει), ενώ έπρεπε να κάνει το αντίθετο και με αφετηρία το πραγματικό άτομο της κοινωνίας των πολιτών (βρίσκουμε εδώ την παραδοσιακή κριτική της εγελιανής διαλεκτικής): το άτομο-υποκείμενο (Μαρξ είναι ο κληρονόμος του XVIII ^ου αιώνα και του Διαφωτισμού).

Στο Εβραϊκό ζήτημα, μιλά για την ανάγκη να ενοποιηθεί εκ νέου η κοινωνία των πολιτών, η οποία είναι «πραγματική», με την πολιτική κοινότητα (σελ. 41-45, UGE, coll. 10/18) που αλλοτριώνεται μέσα στο κράτος ενώ ο Χέγκελ θέλει να εξασφαλίσει το διαχωρισμό, στο βαθμό που η ανεξαρτησία του κράτους εγγυάται την ανωτερότητα επί του συνόλου (καθολική κοινωνία) των τμημάτων της (της κοινωνίας των πολιτών, των ιδιωτικών συμφερόντων). Σε κάποιο βαθμό, ο Χέγκελ είναι πιο "σύγχρονος" από τον Μαρξ, γιατί προβλέπει όλα τα κοινωνιολογικά ρεύματα του τέλους του ΧΙΧ ^ου αιώνα που θα δούμε, με τον Tönnies, για το ζήτημα των σχέσεων ατόμου / κοινότητας και κοινότητας / κοινωνίας.

Εκ των υστέρων μπορεί κανείς να εκπλαγεί από το γεγονός ότι ο νεαρός Μαρξ ταυτίζεται με ένα είδος μεθοδολογικού ατομικισμού πριν επινοηθεί ο όρος (ο Χέγκελ κάνει την αντίθετη ολιστική εικόνα πριν επινοηθεί ο όρος), ενώ οι απόγονοί του μαρξιστές επαναλαμβάνουν σχεδόν όλοι τις ολιστικές παραδοχές που εδραιώνουν πράγματι την προτεραιότητα που δίνεται στην κοινωνική αιτιοκρατία σε σχέση με τις στρατηγικές των υποκειμένων. Για τον L. Dumont ( Homo aequalis , Gallimard, 1985), η εξήγηση έγκειται στο γεγονός ότι για τον Μαρξ εκείνη την εποχή, αυτό που κυριαρχεί είναι το έργο της χειραφέτησης του ανθρώπου που δεν μπορεί να πάρει πραγματικά παρά την εικόνα της χειραφέτησης του υποκειμένου και της συνέπειάς του, του μοντέλου του ατόμου-αστού. Στην κομμουνιστική προοπτική, η ανθρώπινη κοινότητα γίνεται επομένως μια κοινότητα ατόμων που ενώνονται στην οποία τα άτομα υπάρχουν μόνο ως άτομα άμεσα κοινωνικά. Όμως, στον κομμουνισμό του νεαρού Μάρξ, στον οποίο «το ανθρώπινο είδος είναι η αληθινή κοινότητα των ανθρώπων» (βλ. κριτική στο άρθρο "Ο βασιλιάς της Πρωσίας και η Κοινωνική Μεταρρύθμιση»), το άτομο είναι ταυτόχρονα ατομικότητα και ανθρώπινη κοινότητα ( Gemeinwesen ). Η κριτική του Dumont αφορά μόνο τον ώριμο Μαρξ, αυτόν του κομμουνιστικού προγράμματος και της προλεταριακής επανάστασης, η οποία, στην πραγματικότητα, είναι ανεξάρτητη από την αστική κοινωνία και επομένως τον αστό-ιδιοκτήτη, το ιστορικό υποκείμενο της αστικής επανάστασης .

Στις επαναστατικές στιγμές της νεωτερικότητας, η σχέση ατόμου-ανθρώπινης κοινότητας επαναλαμβάνεται, και το κάνει θέτοντας αυτή την σχέση σε υψηλή ένταση. Υψηλή ένταση μεταξύ της καθολικότητας της εθνικής κοινότητας και της ιδιαιτερότητας του ατόμου-πολίτη της Γαλλικής Επανάστασης, υψηλή ένταση μεταξύ της καθολικότητας των σοβιέτ και την ιδιαιτερότητα του ατόμου-προλετάριου στην επανάσταση των Μπολσεβίκων. Σ’ αυτές τις δύο τελευταίες επαναστατικές στιγμές, η τάση προς την ανθρώπινη κοινότητα δεν κλείστηκε με ένα συγκεκριμένο ενωτικό τρόπο, αλλά ανοίχτηκε σε έναν ορίζοντα συλλογικών δραστηριοτήτων χωρίς περιορισμούς.

Για τον Μαρξ, στην κομμουνιστική επανάσταση, η χειραφέτηση του ανθρώπου δεν θα είναι μόνο πολιτική, θα είναι ανθρώπινη και θα καταργήσει τη θρησκεία και το κράτος ως δύο μορφές υπερβατικότητας. Αν η απονέκρωση του κράτους και της θρησκείας παραμένει ακόμα στην ημερήσια διάταξη, μπορεί αυτή να πραγματοποιηθεί στο όνομα της ανθρώπινης χειραφέτησης; Σίγουρα όχι.

Μετά την αποτυχία της τελευταίας προλεταριακής επίθεσης των χρόνων 1968 - 1975, το σχέδιο της χειραφέτησης των ανθρώπινων δραστηριοτήτων και των ανθρώπινων δυνατοτήτων έχει ενσωματωθεί στην ευρεία διαδικασία της αποσύνθεσης / ανασύνθεσης της καπιταλιστικής κοινωνικής σχέσης. Τα δεσμά που συνιστούσε ο ανταγωνισμός κεφαλαίου / εργασίας έσπασαν, δεν είναι πλέον η "δύναμη της εργασίας", που εκμεταλλεύεται το κεφάλαιο, είναι οι «ανθρώπινοι πόροι», η οποίοι αξιοποιούνται σε κάθε στιγμή  και σε κάθε χώρο. Στις ανατροπές που το (σ.μ. περιοδικό)  Temps cri­ti­ques  ονομάζει ως «επανάσταση του κεφαλαίου», τα παλιά ανθρωπολογικά όρια έχουν απορριφθεί, το άτομο έχει «χειραφετηθεί ²» (αλλοτρίωση / υποταγή), όσο μπορούσε να  χειραφετηθεί (αυτοαναφορικότητα , αυτονομία, αυτοπράξη).

Στη Γερμανική Ιδεολογία (1846), η ταξική καμπή

Ο Μαρξ αναφέρει την αντίθεση συμφερόντων μεταξύ των τάξεων: «Είναι ακριβώς αυτή η αντίφαση μεταξύ του ιδιωτικού συμφέροντος και του συμφέροντος της κοινότητας που οδηγεί την τελευταία να λάβει μια ανεξάρτητη μορφή ως κράτος – ξεχωριστό τόσο από τα πραγματικά συμφέροντα των ατόμων όσο και από το σύνολό τους - και ταυτόχρονα ως μια απατηλή κοινότητα »(Εκδ. Κοινωνική, 1968, σ. 61.). Αλλά η κοινωνία είναι απατηλή, μόνο διότι υπάρχει μία τάξη που κυριαρχεί στις άλλες, κάνοντας να περνούν τα ιδιαίτερα συμφέροντά της ως γενικό συμφέρον ή επειδή υπάρχει διαχωρισμός που θεμελιώνει την ανεξαρτησία; Ακόμη και αν πάρουμε την πρώτη παραδοχή πως συνυπάρχουν η ιδέα ενός κράτους στην υπηρεσία της άρχουσας τάξης, για παράδειγμα, η καπιταλιστική ανάπτυξη κάνει και τις δύο τάξεις να έχουν εν μέρη τα ίδια συμφέροντα; Μπορεί αυτό να πληρεί αυτό που ο Μαρξ είπε ότι «η επαναστατική τάξη είναι παρούσα από την αρχή, όχι ως μια τάξη, αλλά ως εκπρόσωπος της κοινωνίας στο σύνολό της, εμφανιζόμενη ως το σύνολο της μάζας της κοινωνίας ενάντια στην μια κυρίαρχη τάξη; Μπορεί να το κάνει, γιατί στην αρχή το συμφέρον της εξακολουθεί να είναι πραγματικά συνδεδεμένο περισσότερο με το κοινό συμφέρον όλων των άλλων μη-κυρίαρχων τάξεων και επειδή, κάτω από την πίεση της προηγούμενης κατάστασης πραγμάτων, το συμφέρον της δεν ήταν ακόμη ήταν σε θέση να αναπτυχθεί ως ιδιαίτερο συμφέρον μιας συγκεκριμένης τάξης "(σ. 77)..

Μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι με αυτή την απάντηση; Δεν το νομίζουμε, εκτός αν ισχύει μόνο για ένα πολύ σύντομο χρονικό διάστημα της ιστορίας. Άλλωστε, στο περιθώριο, ο Μαρξ πρόσθεσε: «στην αρχή αυτή η ψευδαίσθηση είναι σωστή». Η αμηχανία του προέρχεται από την οπτική του, της Γαλλικής Επανάστασης, ως μη αναγώγιμη σε μια υπόθεση καθαρά «συμφέροντος». Ωστόσο, αυτή παραμένει περιθωριακή στην μελλοντική ανάλυσή του, η οποία δεν σχεδιάζει την κοινότητα, μέσα σε μια ταξική κοινωνία, παρά ως μια κοινότητα οικονομικών συμφερόντων. Η κοινωνική φύση του ανθρώπου θυσιάζεται για την οικονομική φύση του. Ο Μαρξ συμμετέχει πράγματι, στην κατασκευή του homo economicus. Από εκεί και πέρα, η μαρξιστική θρησκεία επιβάλλει, ακόμη και εντός του ριζοσπαστικού κομμουνισμού, το δόγμα των συμφερόντων των τάξεων!

Ωστόσο, αυτή η υπόθεση ενός σύντομου χρονικού διαστήματος κοινού συμφέροντος μεταξύ των τάξεων διαψεύδεται από το γεγονός ότι θα συνεχίσει (δύσκολο σήμερα με την κρίση εργασίας), μια κοινότητα της εργασίας που συνδέει παραγωγικό κεφάλαιο και παραγωγική εργασία. Είναι από εκεί που μπορεί να δικαιολογηθούν σήμερα όλα όσα έγιναν στο βιομηχανικό τμήμα του κεφαλαίου - με την υπόθεση ότι μπορούμε να το απομονώσουμε από τα άλλα, γεγονός το οποίο αρνούμαστε - και ιδίως όλες τις αναλύεις όσον αφορά την αντιπαράθεση μεταξύ παραγωγικού κεφαλαίου, πραγματικής οικονομίας από τη μία πλευρά, μη παραγωγικού κεφάλαιο και / ή πλασματικού από την άλλη. Πιο πρακτικά και πολιτικά, μπορεί έτσι να δικαιολογηθεί η τρέχουσα πολιτική της γαλλικής κυβέρνησης για την εθνική βιομηχανική ανάκαμψη (Montebourg). Εδώ έχουμε επιστροφή στην ιδέα ενός κράτους που εκδηλώνει την αυτονομία της πολιτικής και της κυριαρχίας του, αλλά χωρίς η αναδιάρθρωσή του σε κράτος-δίκτυο μέσα στον καπιταλισμό κορυφής να γίνεται αντιληπτή. Μια ενσωμάτωση, ωστόσο, σε αυτό που αποκαλούμε επίπεδο 1 της κεφαλαιοποιημένης κοινωνίας, που καταστρέφει τόσο την ιδεολογία του κράτους στην υπηρεσία της άρχουσας τάξης όσο και την ιδεολογία της αυτονομίας της πολιτικής.

Ο Μαρξ και η θεωρία ότι η μορφή του κρατουσ προκύπτει από τους νομουσ αναπαραγωγησ του κεφαλαιου (théorie de la dérivation).

Σ’ αυτό που μόλις είδαμε, υπάρχει σε υδατογράφημα στον Μαρξ, η μέθοδός του, η οποία βασίζεται στο άτομο, στο άτομο της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, στο άτομο της σύμβασης, στο άτομο εργαζόμενο, στο άτομο της χειραφέτησης, είναι η σύνδεσή του με τον XVIII ^ο αιώνα. Είναι με αφετηρία αυτό που αναδομεί την (αστική) κοινωνία και το κράτος (πολιτική) μέσω της μεσολάβησης των τάξεων ³ .

Στο τμήμα 2 του βιβλίου Ι του Κεφαλαίου , ο Μαρξ εκφράζει τη θέση που αργότερα θα ονομαστεί «θεωρία της dériva­tion ⁴»  και η οποία θα γίνει κυρίαρχη (αυτό είναι που κατακρίνει ο Mattis). Το σύγχρονο κράτος εμφανίζεται ως μια κατηγορία που σχετίζεται με την κριτική της πολιτικής οικονομίας, και πρέπει να γίνει κατανοητή σε σχέση με το επίπεδο της αφαίρεσης του κεφαλαίου. Αυτό εξηγεί επίσης γιατί, εκτός από την έλλειψη χρόνου, ο Μαρξ δεν θα οικοδομήσει ποτέ μια πραγματική θεωρία του κράτους και ως εκ τούτου δεν θα μπορούσε παρά να προσαρτήσει τις διάφορες αντιλήψεις που καθοδηγούνταν όχι από το ίδιο το θέμα, αλλά από το ευρύτερο πλαίσιο ( δείτε την εξέλιξη της θέσης του Μαρξ σε σχέση με την Κομμούνα του Παρισιού, δείτε επίσης την εξέλιξη των θέσεών του για το ζήτημα της κοινότητας και της σχέσης της με τον καπιταλιστικό κράτος, οι απόψεις που εκφράζονται στο τέλος της ζωής του σε επιστολές του προς την Βέρα Ζάσουλιτς.).

Υπό το πρίσμα αυτό υποστήριξε την υπεροχή της οικονομίας (βάση) σχετικά με την πολιτική (εποικοδόμημα), το κράτος προκύπτει από το κεφάλαιο, ένα κεφάλαιο σχεδιασμένο μηχανή κέρδους και συσσώρευσης, ένα «αυτόματο κεφάλαιο» επομένως, του οποίου κάθε στοιχείο δύναμης και εξουσίας έχει εξαφανιστεί, καταβροχθίζεται από τους νόμους που έχουν σχεδιαστεί όχι πλέον ως παραδοχές της ανάλυσης για τον αγώνα, επομένως από μια προοπτική κριτικής, αλλά ως αποτέλεσμα μιας νέας επιστήμης της λειτουργίας του καπιταλισμού κατά το πρότυπο των νόμων της φυσικής.

Από την πλευρά μας, πιστεύουμε ότι υπάρχουν λογική σύμπτωση των κατηγοριών του σύγχρονου κράτους και της αξίας (όχι σχέσεις της αγοράς που αναπτύσσονται χωρίς κράτος και όχι αξία χωρίς την ύπαρξη ενός κράτους δεύτερου τύπου ⁵ , δηλαδή ενός κράτους το οποίο όχι μόνο είναι διαχωρισμένο από την «κοινωνία των πολιτών», αλλά επίσης την παράγει και του οποίου αρχέτυπο είναι το αστικό κράτος.

Για να συνοψίσουμε το θέμα, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι η «θεωρία της dériva­tion» δεν είναι ο μόνος χαρακτηρισμός του κράτους από τον Μαρξ. Δεν έγινε κυρίαρχη παρά επειδή διατρέχει μεγάλο χρονικό διάστημα και πιο συγκεκριμένα, από την Γερμανική Ιδεολογία του 1846 έως το Κεφάλαιο της δεκαετίας του1860. Έχουμε δει ότι αρχικά, το κράτος θεωρείται ως απατηλή κοινότητα ή με άλλα λόγια, ως μια αλλοτριωμένη μορφή του καθολικού. Τέλος, μια τρίτη θέση απορρέει από τα πολιτικά κείμενα του Μαρξ για τον Εμφύλιο Πόλεμο στη Γαλλία από τα οποία προκύπτει η ιδέα μιας αυτονομίας του κράτους και της πολιτικής, μια ιδέα που αναπτύσσει π.χ. ο πρώην εργατιστής ηγέτης Mario Tronti κατά τα έτη 1970-1980.

Για να μην μείνουμε σε μια θεώρηση εντομολόγου σχετικά με τις διάφορες αντιλήψεις του κράτους του Μαρξ, είναι σημαντικό να τις συσχετίσουμε με την σημερινή κατάσταση. Αν το όραμα ενός κράτους ως κοινή οντότητα δεν έχει πλέον θεωρητικά λόγο ύπαρξης, διότι η κοινωνία των πολιτών δεν υπάρχει πλέον με τη διαδικασία της ολοποίησης του κεφαλαίου και την κεφαλαιοποιημένη κοινωνία, εξακολουθεί να υπάρχει ιδεολογικά με την προσκόλληση στην έννοια της δημόσιας υπηρεσίας, εκτός από τις αγγλοσαξονικές χώρες.

Ομοίως, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της Ευρώπης, η ιδέα της πολιτικής αυτονομίας συμβολίζεται στη Γαλλία στην κληρονομιά του Ντε Γκωλ (αντι-αμερικανισμό) και στην προσήλωση στη μορφή ενός έθνους-κράτους που έχει ακόμα μια πραγματική εθνική κυριαρχία (η συνεχής αντιπαράθεση στο Μάαστριχτ, η ιδεολογία της εξαίρεσης των δημόσιων υπηρεσιών και της πολιτιστικής εξαίρεσης, κλπ.) .. Η θεωρία της dériva­tion δεν εφαρμόζεται επομένως πάντα, ακόμη και αν βλέπει το φώς στις πιο αλλόκοτες εκφράσεις του αντι-καπιταλισμού (το κράτος στην υπηρεσία των τραπεζών και του χρηματιστικού κεφαλαίου) και, επίσης, επειδή τελικά αυτό που στοχεύουν αυτές οι επιθέσεις δεν είναι τόσο το κράτος στην υπηρεσία του κεφαλαίου όσο το παραστρατημένο νεο-φιλελεύθερο κράτος (βλ. την κατεύθυνση της κίνησης των «Αγανακτισμένων») και το αίτημα για μια «πραγματική δημοκρατία» στην Ισπανία, στο Πρόγραμμα του Εθνικού Κέντρου αντίστασης στη Γαλλία. Λίγοι άνθρωποι προτείνουν ως εκ τούτου μια άλλη θεωρία του κράτους ⁶ , αλλά αυτό δεν είναι ένα μειονέκτημα σήμερα ακριβώς επειδή το κράτος δεν μπορεί πλέον να θεωρηθεί ως κάτι διαχωρισμένο, είτε ως μια ουσία της κοινότητας, είτε ως ένας πολιτικός θεσμός που έγινε αυτόνομος ή ως μια καθαρή λειτουργία της κυριαρχίας.

Για να μάθετε τη γενική θέση μας για το κράτος μπορείτε να ανατρέξετε σε όλα τα άρθρα του n ^o  13 του Temps cri­ti­ques  συζήτηση και τα κείμενα που παρεμβάλλονται μεταξύ JW και Nicolas και στην συνέχεια σε όλα όσα μπορέσαμε να αναπτύξουμε για τη μετατροπή του  έθνους-κράτους σε κράτος-δίκτυο ⁷ . 

Jacques Guigou και Jacques Wajnsztejn

Οκτ. 2012

Ποιος σπέρνει τον άνεμο ... (πίσω από τη δίκη Baumaux -Kokopelli)

 

Bernard Pasobrola

 

http://errata.eklablog.com/qui-seme-le-vent-retour-sur-le-proces-baumaux-kokopelli-a58875351

Ευρώπη προετοιμάζει μια συνολική μεταρρύθμιση της νομοθεσίας περί εμπορίας σπόρων. Μεταρρύθμιση θέτει προφανώς το θέμα για τις πατέντες των σπόρων (περίπου 2000 μέχρι σήμερα) από τις γιγαντιαίες αγροτο-βιομηχανίες όπως η αμερικάνικη Monsanto ή η ελβετική Syngenta.  Γνωρίζουμε για παράδειγμα ότι οι δύο αυτές εταιρείες μόνο κατέχουν περισσότερο από το 60% των ποικιλιών της ντομάτας και της πιπεριάς που προστατεύονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και σχεδόν τα τρία τέταρτα των ποικιλιών του κουνουπιδιού. Η επιλογή της γαλλικής κυβέρνησης για να την αντιπροσωπεύει ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχει ανατεθεί στην Isabelle Clément-Nissou, μια από τους συνεργάτες της GNIS (Εθνική Διεπαγγελματική Ένωση Σπόρων και φυτών[1] ). Μέλη του οργανισμού που διαχειρίζεται το γαλλικό κατάλογο των ειδών και ποικιλιών δεν είναι, φυσικά, οι μικροί αγρότες, αλλά οι μεγάλος παραγωγοί σπόρων. Επιπλέον, ότι αναφέρεται στον περίφημο κατάλογο υποστηρίζεται από το γαλλικό δίκαιο; Λέει ότι κάθε σπόρος που δεν είναι εγγεγραμμένος απαγορεύεται να πωληθεί, αλλά και η ανταλλαγή του μεταξύ των γεωργών. Το Υπουργείο Γεωργίας αποδέχεται αυτή την πρακτική στα κρυφά.

Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μόνο οι βιομηχανίες του τομέα είναι άξιες να ακουστούν. Όλοι οι άλλοι πάροχοι σπόρων - τεχνίτες σπόρων, οι αγρότες και οι κηπουροί - σκόπιμα αγνοούνται. Ως εκ τούτου, όσοι προσπαθούν για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, που παράγουν με πάθος και όχι από την αγάπη του κέρδος, δεν θα εκπροσωπηθούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Στην πραγματικότητα, επιθυμούν χωρίς αμφιβολία να τους δουν να εξαφανίζονται, να τους εξολοθρεύσουν. Αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, σε μια ένωση που βρίσκεται στην Alès (Gard), την Ένωση Kokopelli[2] της οποίας η επιβίωση μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο. Εδώ και είκοσι χρόνια, η Kokopelli υπερασπίζεται την κληρονομιά των ευρωπαϊκών σπόρων χωρίς καμία κρατική επιχορήγηση και διανέμει περίπου 1500 σπόρους λαχανικών από παλιές ποικιλίες, παραδοσιακές ή σπάνιες.

Η Kokopelli έχει αποφασίσει να αψηφήσει το νόμο που υποχρεώνει τον παραγωγό να δηλώσει κάθε ποικιλία του στον επίσημο κατάλογό των σπόρων λαχανικών. Για τον σύλλογο που έχει δανειστεί το όνομα του θεού της γονιμότητας των Ίνκας, πρέπει πάνω απ 'όλα να εκφραστεί η διαφωνία με αυτούς τους κανονισμούς που περιορίζουν την επιλογή των αγροτών στους υβριδικούς σπόρους, υπερπαραγωγικούς και τυποποιημένους[3] .

Το 2005, η Εταιρεία Σπόρων Baumaux, μια Γαλλική εταιρία (Κ.Ε. 14 εκατομμύρια και το καθαρά έσοδα 2 εκατομμυρίων € το 2001) επιτέθηκε στη μικρή ένωση για «αθέμιτο ανταγωνισμό». Το αποτέλεσμα της δίκης, ήταν η καταδίκη της Kokopelli σε 10 000 ευρώ πρόστιμο. Η ένωση προσέφυγε στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) για να ελέγξει τη νομιμότητα του κανονισμού σχετικά με την εμπορία σπόρων σύμφωνα με τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στις 19 Ιανουαρίου του 2012, ο γενικός εισαγγελέας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου δικαιώνει την Kokopelli, υποστηρίζοντας ότι η υποχρεωτική εγγραφή όλων των σπόρων στον επίσημο κατάλογο είναι δυσανάλογη και παραβιάζει τις αρχές της ελεύθερης άσκησης της οικονομικής δραστηριότητας, της μη διάκρισης και της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων. Αναγνωρίζει τη δυνατότητα της "  σήμανσης που επιτρέπει την εξασφάλιση της ενημέρωσης και της προστασίας του καταναλωτή, όταν η ποικιλία σπόρων δεν πληροί τις απαιτήσεις του καταλόγου των ποικιλιών  . " Τα συμπεράσματά του, επίσης, τονίζουν ότι «  τη βιολογική ποικιλότητα ή βιοποικιλότητα είναι σε απότομη πτώση στη γεωργία. (...) Ορισμένες ποικιλίες κυριαρχούν στα χωράφια(...) Όσο για σήμερα, η τελική επιλογή του καταναλωτή είναι ήδη περιορισμένη σε σχέση με τα γεωργικά προϊόντα.  "

Ωστόσο, τον περασμένο Ιούλιο, μετά από μια ανάλυση σαφώς μεροληπτική και εξαιρετικά παραγωγικίστικη, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η απαγόρευση του εμπορίου σπόρων των παλαιών ποικιλιών επιδιώκει τον "υψηλότερο" μιας "αύξησης της παραγωγικότητας της γεωργίας» (όρος που χρησιμοποιείται 15 φορές στην απόφαση). Μόνο η καταχώριση στο επίσημο σύστημα θα επιτρέψει επομένως την "  χρήση καταλλήλων σπόρων και, κατά συνέπεια, την αύξηση της παραγωγικότητας της γεωργίας, με βάση τα χαρακτηριστικά της αξιοπιστίας αυτών των σπόρων  . " Η Kokopelli στη συνέχεια καταδικάστηκε να σταματήσει τις δραστηριότητές της και να πληρώσει 100.000€ στην εταιρεία Baumaux ως αποζημίωση για «αθέμιτο ανταγωνισμό»[4] .

Αποφασισμένοι να συνεχίσουν τον αγώνα της[5] , η Ένωση Kokopelli καταγγέλλει την υποκρισία των επιχειρημάτων αυτών, υποστηρίζοντας ότι «  η είσοδος κατάλογος δεν έχει ως στόχο την προστασία των καταναλωτών έναντι οποιουδήποτε κινδύνου για την υγεία ή για το περιβάλλον, για το οποίο η ρύθμιση δεν κάνει καν αναφορά ... Αυτή η επισήμανση, κυρίως, είναι σοκαριστική όταν σκεφτούμε ότι οι σπόροι του καταλόγου, καλύπτονται από τα φυτοφάρμακα της Cruiser, Gaucho και άλλων αντιβασιλέων, που συνοδεύουν το σετ της θανάσιμης χημείας που δηλητηριάζει την βιόσφαιρα και τους ανθρώπους πάνω από πενήντα χρόνια!  "Επειδή οι περισσότεροι σπόροι του καταλόγου δεν μπορούν να παράγουν παρά μόνο με το κατάλληλο "δεκανίκι χημικών".

Ενώ η γαλλική κυβέρνηση εκπροσωπείται στις διαπραγματεύσεις Βρυξελλών από το λόμπι των εκλεκτόρων της GNIS, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε μια λευκή επιταγή για τη βιομηχανία σπόρων και αγροχημικών να συνεχίσει τη δραστηριότητά της, της θανάτωσης της βιοποικιλότητας, η καταστροφή σύμφωνα με την FAO έχει ήδη φτάσει στο 75% στην Ευρώπη.

Ομοιογένεια και σταθερότητα είναι τα βασικά χαρακτηριστικά που απαιτούνται από τους εκλέκτορες για να εγγραφούν οι σπόροι στον επίσημο κατάλογο. Αλλά οι παραδοσιακοί σπόροι είναι πλούσιοι σε γενετική  πολυμορφία και προσαρμοστικότητα σε διάφορα εδάφη και κλιματικές μεταβολές. Εάν αυτοί εκλείψουν, καθίσταται αδύνατο να εγκαταλειφθεί η χρήση βιομηχανικών λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων. Πέρα από τα οικονομικά συμφέροντα, το ζήτημα της αγωγής που κατατέθηκε από την εταιρεία Baumaux εναντίον της ένωσης Kokopelli είναι πολύ σημαντικό. Το επόμενο βήμα θα πραγματοποιηθεί το επόμενο έτος στο Εφετείο της Nancy .

---

[1]        Η κα Clément-Nissou είναι υπεύθυνη για την "προώθηση του τομέα των σπόρων κηπευτικών και τη διάδοση της γαλλικής τεχνογνωσίας στο εξωτερικό" της GNIS. σύνδεσης .

[2]        http://kokopelli-semences.fr/

[3]        Για μια λεπτομερή έκθεση της θέσης του Συλλόγου Kokopelli: http://kokopelli-semences.fr/juridique/proces_perdu

[4]        Συνέντευξη του Blanche Magarinos-Rey, δικηγόρου του συλλόγου, στο  Radio Zinzine https://www.youtube.com/watch?v=6GMJi4o44l8

[5]        Ένας αριθμός των αναφορών που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο, αλλά η ένωση Kokopelli έχει αποκηρύξει: http://www.kokopelli-semences.fr/actualits/les_petitions

Η ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ-ΚΡΑΤΟΥΣ - ΤΟ ΔΙΑΧΥΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

αποσπασμα από το κειμενο:

Το κράτος δίκτυο και το δημοκρατικο-ατομο

Φεβρουάριος του 2003 , Jacques Guigou, Jacques Wajnsztejn

---

Η κρίση της μορφής του έθνους-κράτους

Η πολιτική διαμεσολάβηση που πραγματοποίησε το έθνος-κράτος, από την ολοκλήρωσή του στη Γαλλική Επανάσταση, ήταν να εκφράσει τις κοινωνικές σχέσεις υπό την μορφή των ταξικών σχέσεων, κάνοντας συμβατές την συσσώρευση του κεφαλαίου και την κοινωνική οργάνωση σε ένα πλαίσιο εθνικής πολιτικής  που αντιστοιχεί περίπου στην οικονομία της αγοράς του. Γι' αυτό έπρεπε να υπερβεί τον περιορισμένο χαρακτήρα ενός κράτους εκφραστή της κυριαρχίας μιας τάξης (το κράτος της άρχουσας τάξης στο μαρξισμό) προς ένα καθολικό δημοκρατικό που συνίσταται στην διαμόρφωση της κυριαρχίας στο πλαίσιο των θεσμών και ενώσεων που αντικαθιστούν τις παλιές διαμεσολαβήσεις του παλαιού καθεστώτος. Αυτή η κίνηση θα είναι πολύ σταδιακή, καθώς θα αντιμετωπίσει ισχυρές αντεπαναστατικές αντιδράσεις.

2Για να εκπληρώσει τη λειτουργία του, της αναπαράστασης του γενικού συμφέροντος της καπιταλιστικής κοινωνικής σχέσης, το σύγχρονο κράτος, δηλαδή αυτό της καθαρά καπιταλιστικής περιόδου και όχι μόνο αστικής ¹ , πρέπει να αποκτήσει μια σχετική αυτονομία και να μην είναι μόνο το κράτος της άρχουσας τάξης. Αυτό είναι που του επιτρέπει να επιτύχει μια ισορροπία συμβιβασμού, για παράδειγμα στην κοινότητα της εργασίας, σε δύο τάξεις που είναι ταυτόχρονα αμοιβαία εμπλεκόμενες και αντίπαλες. Το κράτος είναι επομένως η διαμεσολάβηση των διαμεσολαβήσεων (τάξεις, συνδικάτα, κλπ..) ή υπέρ-διαμεσολάβηση (το έθνος-κράτος ως ιδεολογία) μεταξύ της κοινωνίας και των ατόμων. Το κράτος υλοποιεί κατά κάποιο τρόπο το πρόγραμμα του Χέγκελ που αναπτύχθηκε στην φιλοσοφία του δικαίου στο οποίο ο φιλόσοφος καθορίζει τις αντίστοιχες σχέσεις μεταξύ της πολιτικής τάξης (αυτής του πολίτη) που σχετίζεται με την καθολικότητα και της τάξης της κοινωνίας των πολιτών (ο οικονομικός χώρος) που σχετίζεται με το εξειδικευμένο. Το κράτος που αναπαριστά την καθολικότητα του γενικού συμφέροντος δεν το πραγματοποιεί ως οτιδήποτε άλλο παρά ως όργανο της κοινωνίας των πολιτών. Φυσικά μιλήσαμε για το κράτος της κυρίαρχης τάξης, της κυρίαρχης ιδεολογίας, αλλά αυτό δεν έγινε παρά επειδή μια μερικότητα, η αστική τάξη, παρουσιάζεται ως καθολική (η θεωρία του προλεταριάτου θα υιοθετήσει την ίδια προσέγγιση, γεγονός που δεν συμβαίνει στην κομμουνιστική θεωρία στο σύνολό της).

3Η κοινωνία των πολιτών της εποχής της κορύφωσης της ταξικής πάλης, πολιτικοποιούμενη αφαιρεί κατά κάποιο τρόπο την κατηγορία της πολιτικής για την καλύτερη ανάδειξη του κοινωνικού ζητήματος , γεγονός που εξηγεί την ασάφεια των θέσεων του Μαρξ για το θέμα αυτό και τη δυσκολία του να αναπτύξει μια πραγματικά ενιαία θέση σχετικά με το κράτος. Προβλέπει, επίσης, ένα κομμουνισμό αντιληπτό ως απλή «διαχείριση των πραγμάτων."  Σήμερα αυτό το πρόγραμμα έχει τεθεί σε εφαρμογή ... από τον ίδιο τον καπιταλισμό και χωρίς την κατάργηση του κράτους! Το κράτος σήμερα μειώνει την πολιτική στη διαχείριση και χάνει έτσι την σχετική αυτονομία του για να γίνει άμεσος παράγοντας της συνολικής αναπαραγωγής των καπιταλιστικών κοινωνικών σχέσεων. Η λειτουργία του δεν μπορεί πλέον να είναι να συμβιβάσει τα συγκρουόμενα ταξικά συμφέροντα ανάμεσα σε μια κυρίαρχη τάξη και μια "επικίνδυνη" κυριαρχούμενη τάξη (το δημοκρατικό κράτος της πρώτης φιλελεύθερης μορφής) ούτε να παράγει μια κατάλληλη σχέση μεταξύ των δύο βασικών τάξεων της ενοποιημένης κοινωνίας γύρω από την Εργασία και την Πρόοδο (το δημοκρατικό κράτος στη δεύτερη μορφή που συχνά αποκαλείται κράτος πρόνοιας).

4Με το τέλος των τάξεων ως ανταγωνιστικά υποκείμενα, το κράτος δεν έχει πλέον να εκπροσωπήσει τις δυνάμεις, δεν χρειάζεται καν πλέον να εκπροσωπεί το γενικό συμφέρον γιατί το υλοποιεί άμεσα σε αυτό που δεν εμφανίζεται πλέον παρά ως πολύ ειδικά συμφέροντα, θέματα προτίμησης. Θα επιστρέψουμε.

5 Ο Μάης του 68 και τα κινήματα της εποχής του που αναπτύχθηκαν σε άλλες χώρες, κυρίως στην Ιταλία, αντιπροσώπευαν την τελική επίθεση ενάντια σ’ αυτό τον κόσμο, αλλά η αποτυχία τους έχει επιταχύνει επίσης την έλευση του νέου και την ανατροπή του παλαιού κύκλου αγώνων και στη συνέχεια την διάλυσή του.

Το διάχυτο κράτος και το τέλος της κοινωνίας των πολιτών

6Η σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία βασίστηκε σε ένα συλλογικό πολιτικό σώμα που ενσωμάτωσε την υπόθεση της ταξικής σύγκρουσης, αλλά παρέβλεψε από την πλευρά των ατόμων τα ζητήματα σχετικά με αυτό που ονομάζουμε εσωτερική φύση του ανθρώπου. Όποια και αν είναι επομένως η αντίληψη του κράτους, δίνει την εντύπωση της παρέμβασης από το εξωτερικό στις κοινωνικές σχέσεις οι οποίες προϋπάρχουν, σε μια "πρωταρχική κοινωνικότητα" τελικά αμείωτη. Η δυναμική του καπιταλισμού τίθεται επομένως στην ικανότητά του να ενσωματώνει τις διάφορες μορφές χωρίς να τις εξαφανίζει, εξ ου και η ιδέα ότι ο καπιταλισμός ποτέ δεν θα φτάσει σε μια καθαρή μορφή.

7Όταν μιλάμε σήμερα, στο Temps Critiques, για "κεφαλαιοποιημένη κοινωνία," είναι ακριβώς με την έννοια μιας διπλής ιστορικής κίνησης, αρχικά αυτής που παράγεται από τη δυναμική του κεφαλαίου, αντιληπτή επίσης ως μια διαλεκτική της ταξικής πάλης και όχι μόνο ως κυριαρχία της οικονομίας και στη συνέχεια, αυτή που εκδηλώνεται ως μια διαδικασία της εξατομίκευσης, με αφετηρία την αστική επανάσταση. Η επιτυχία της σύγχρονης δημοκρατίας βρίσκεται στο γεγονός ότι επιτρέπει μια κεφαλαιοποίηση της κοινωνίας, χωρίς να έχει ανάγκη να ανεγείρει μια ανώτερη πολιτική ενότητα ² .

8Τώρα, το κράτος πυκνώνει ως υλοποίηση μιας νέας αντικειμενικής τάξης, βασισμένης στους "άυλους νόμους" της οικονομίας και οδηγείται από μια τεχνοεπιστημονική διαδικασία που παρουσιάζεται ως αναπόφευκτη. Επομένως, δεν μπορεί πλέον να θεωρηθεί ως υποκείμενο, όχι πλέον, και δεν παράγει ούτε σχέδιο (δεν έχει παρά μόνο τα προβλήματα να διαχειριστεί και να δέσει τα σχέδια που εκκολάπτονται από τις διάφορες μορφές της αυτονόμησης του κοινωνικού και του πολιτιστικού: το έργο της «κοινωνικής αναθεμελίωσης» μας δίνει ένα παράδειγμα) ούτε ηθική (η πολιτική και οι επιχειρήσεις είναι ένα και το αυτό). Διαχειρίζεται τα προβλήματα κατά περίπτωση ³ , είναι σε δίκτυο με τους κοινωνικούς εταίρους, τις ενώσεις και τις ομάδες πίεσης. Από τις διαδοχικές και αντικρουόμενες μεταρρυθμίσεις οι πολυπολικές δυνάμεις του κεφαλαίου και του κράτους δημιουργούν μια «σύνδεση» των ενδιάμεσων που μπορούν να συνδυάσουν, να επιβραδύνουν και να διαχειριστούν από απόσταση.

9Ορισμένοι βλέπουν σ’ αυτή την κίνηση μια νεο-φιλελεύθερη μετατόπιση του κράτους και ζητούν την επιστροφή στο κράτος πρόνοιας, διότι το κράτος δεν είναι πλέον αρκετά κοινωνικό, ενώ δεν υπήρξε ποτέ περισσότερο κοινωνικά παρεμβατικό. Είναι, επίσης, ότι αυτό το κοινωνικό έχει αλλάξει θεμέλια. Έχει περάσει από ένα κοινωνικό βασισμένο στην εργασία (προϊόν της εσωτερίκευσης της εργατικής τάξης στο κεφάλαιο, με τα δικαιώματά του, τις κατακτήσεις του), σε ένα κοινωνικό που τείνει να απελευθερωθεί καθώς η εργασία χάνει την κεντρικότητά της και το εργατικό δυναμικό είναι όλο και περισσότερο μη ουσιαστικό στην «δημιουργία της αξίας».  Ωστόσο, αυτή η κίνηση είναι αντιφατική, όπως φαίνεται στην ασάφεια που υπάρχει στην αρχή του ελάχιστου εισοδήματος εισαγωγής (rmi: κατώτατος μισθός) ⁴ . Σε ένα άλλο πνεύμα, έχουμε μια όλο και μεγαλύτερη συναρμογή μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα και, τουλάχιστον στη Γαλλία, την τάση των ατόμων προς την κοινότητα που εκφράζεται σε κάποια κινήματα, όπως αυτό του 95 ή στα κινήματα αλληλεγγύης στους «χωρίς χαρτιά» που εκδηλώνονται πάντα εξ ορισμού,  αναφορικά με ένα κράτος αφηρημένη αναπαράσταση του «από κοινού». Αυτό οδηγεί, ορισμένους ελευθεριακούς σε θέσεις "ενάντια στη φύση" με, από την μια πλευρά την κριτική κάθε προέκτασης αυτού που προκύπτει από τον ιδιωτικό και τελικά μια επιθυμία να μεταμορφωθεί όλος ο κόσμος σε δημόσιους υπαλλήλους (θα ήταν πολύ λογικό για τις ομάδες λενινιστικές ή τροτσκιστικές, αλλά βλέπουμε ότι η CNT έχει την ίδια θέση!) και από την άλλη μια οπτική του σύγχρονου κράτους ως ένα απλό κατασταλτικό κράτος,  «κράτος ως Υπουργείο Εσωτερικών» (θέση της κίνησης No pasaran).

10Ωστόσο, δεν πρόκειται να επικρίνουμε το κράτος για τους λάθος λόγους, επειδή υπάρχουν ήδη αρκετοί σωστοί πάνω στους οποίους το πολεμάμε. Εάν το σημερινό κράτος είναι ένα καθολικό κράτος (μιλάμε περισσότερο για ένα "καθολικό κοινωνικό κράτος"), δεν είναι με την έννοια του ολοκληρωτικού ή του αστυνομικού που πρέπει να το αντιληφθούμε, αλλά με την έννοια ότι διαπερνά όλες τις κοινωνικές σχέσεις περισσότερο διαμορφώνοντας παρά επιβάλλοντας. Μια πιστωτική κάρτα, ένας φορητός υπολογιστής, το Pacs κάνουν περισσότερο εξαρτώμενο από το κράτος το δημοκρατικό-άτομο από οποιαδήποτε αποτελεσματική αστυνόμευση.  Αυτή η εξάρτηση, αντιληπτή ως ευκολία ή ελευθερία προκαλεί σιωπηρούς κανόνες για τη συμμετοχή και την ένταξη των ατόμων στην κοινωνία και στο κράτος αυτής της κοινωνίας που καθιστά παρωχημένη την παραδοσιακή ιδέα της αντιπαλότητας μεταξύ κράτους και «κοινωνίας των πολιτών» . Δεν είναι επομένως η αστυνομία που βρίσκεται παντού (και πουθενά δικαιοσύνη), όπως διακηρύσσουν συνεχώς παλαιοί και σύγχρονοι αριστεροί, αλλά το κράτος είναι παντού, σε διάφορες μορφές και προεκτάσεις του: η αστυνομία όλο και περισσότερο αντικαθίσταται από τις κοινωνικές δυνάμεις (κοινωνική διαχείριση της βίας, παρέμβαση των υπηρεσιών security), με εφεδρεία τις ειδικές στρατιωτικές μονάδες της έσχατης ανάγκης.

11Με τη διάλυση της παλαιών διαμεσολαβήσεων (οικογένειες, γειτονιές, τάξεις), το κράτος έχει γίνει άμεσος παράγοντας της κοινωνικοποίησης των ατόμων, μετατρέποντας την ίδια την έννοια της σύμβασης στην βάση της αστικής σχέσης, επεκτεινοντάς την σήμερα σε όλους. Σε αντίθεση με τα δικαιώματα - ελευθερίες που υποτίθεται ότι ήταν η βάση της αυτονομίας της κοινωνίας των πολιτών σε σχέση με το φιλελεύθερο δημοκρατικό κράτος, τα σημερινά κοινωνικά δικαιώματα είναι δικαιώματα-υποχρεώσεις που μπορεί να "ανασύρει" ένα κράτος, του οποίου τα προνόμια είναι καθολικά καθώς αυτοί οι νόμοι μπορεί να εισχωρήσουν σε κάθε γωνία αυτού που ήταν προηγουμένως η «ιδιωτική ζωή». Αλλά αυτά τα προνόμια δεν είναι εξωτερικά σε σχέση με τα άτομα, αφού αντανακλούν απλώς την πολλαπλότητα των εμπλεκομένων συμφερόντων και την πολλαπλότητα των κανόνων που διέπουν την όλη διαδικασία.

12Το κράτος αναπτύχθηκε επομένως με την υποχώρηση όλων των παλαιών θεσμικών διαμεσολαβήσεων, στην διακριτική ευχέρεια των οποιονδήποτε κλασμάτων του, στη πορεία προς την αυτονόμησή τους. Είναι αυτή η δικτύωση που επιτρέπει να επιτευχθεί αυτή η αυτονόμηση των θεσμών ⁵ . Οι μεταρρυθμίσεις που ποτέ δεν ολοκληρώνονται στην εκπαίδευση και τη δικαιοσύνη μας παρέχουν δύο παραδείγματα. Τείνει να απεδαφοποιηθεί, διατηρώντας παράλληλα την παρουσία του και τις υπηρεσίες του με την τηλεματική περισσότερο από τη φυσική παρουσία των παραγόντων του. Είναι αυτό που υλοποιείται με το κλείσιμο σχολείων της υπαίθρου, των εφοριών, των ταχυδρομείων και των νοσοκομείων των μικρών πόλεων, γεγονός το οποίο έρχεται σε άμεση αντίθεση με τα καθήκοντά του, της "ασφάλειας" των ατόμων και γενικότερα με την λειτουργία του της αναπαραγωγής του συνόλου των κοινωνικών σχέσεων.

13Οι ανθρώπινες δραστηριότητες είναι όλο και λιγότερο μεσολαβούμενες από τους θεσμούς της παλιάς αστικής κοινωνίας, η κίνηση του κεφαλαίου και του κράτους του, δημιουργεί ενδιάμεσες λειτουργίες: οι διαμεσολαβητές (που πρόσφατα ονομάστηκαν "επαγγελματίες της κοινωνικής διαμεσολάβησης») στη θέση των διαμεσολαβήσεων! Αυτοί οι διαμεσολαβητές είναι τα εργαλεία μιας «διαχείρισης των πολιτών» των δημόσιων ή ιδιωτικών πολιτικών, υπεύθυνοι για την αναδημιουργία του κοινωνικού δεσμού. Αυτή η πρακτική της διαμεσολάβησης ξαναβρίσκεται στην οικονομία με την αναστάτωση που γίνεται γύρο από την «οικονομία της αλληλεγγύης» (μορφή διαμεσολάβησης μεταξύ του κράτους και της αγοράς). Θα έχουμε έτσι τους "εργαζομένους της διαμεσολάβησης" στο πλαίσιο μιας "Πλουραλιστικής οικονομίας (σ.μ. économie plurielle: κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία) "!

14 Η διαμεσολάβηση δεν σταματά εδώ, αλλά διαπερνά τις πιο προσωπικές σχέσεις. Με αναφορά στο μοντέλο της απορρόφησης των θεσμών που έχουμε αναφέρει, το PACS απεικονίζει αυτή την προσωρινή αποκρυστάλλωση μιας σεξουαλικής-οικονομικής  διαμεσολάβησης μεταξύ του παλαιού θεσμού του "εκδημοκρατισμένου" αστικού γάμου και της καθαρής σεξουαλικής συνδυαστικής που αναδύεται από τον ορίζοντα του κυβερνοσέξ, των δικτύων του και των  μεσιτών της καρδιάς ⁶ . Οι δυνατότητες του καπιταλιστικού συστήματος εκφράζονται επομένως ως άμεσες "κοινωνικές ανάγκες" των ατόμων. Έχουμε να κάνουμε με μια καρικατούρα της παλιάς κοινωνίας των πολιτών στο μέτρο εκφράζει μόνο το σοκ των συμφερόντων ενάντια στα συμφέροντα. Δεν είναι μόνο μια έκφραση  δημοσιογραφική – κοινωνιολογική το ότι μιλάμε για επιστροφή των κορπορατισμών, ακόμα και αν δανείζονται νέες μορφές και πέρα από το πεδίο της εργασίας. Ο καθένας σήμερα μπορεί να κάνει την μικρή διαμαρτυρία του, να μπλοκάρει τα διόδια στον αυτοκινητόδρομο, να επιτεθεί στην νομαρχία ή στα McDonalds, να κάνει την απεργία πείνας του και στην συνέχεια να γίνει αποδεκτός από τους επισήμους. Όλα αυτά είναι κορεσμένα με ένα λόγο για το «κοινωνικό», που διεξάγεται τόσο  από τα μέσα ενημέρωσης όσο και  από το κράτος, που συχνά μιλάει μέσω των εκπροσώπων του, γι’ αυτό που εξακολουθεί να ονομάζει κοινωνία των πολιτών. Καλεί το ίδιο έτσι σε «συνέδρια πολιτών» ή σε «διάλογο με τους πολίτες», γιατί θέλει να διατηρήσει την συζήτηση γύρο από τους πολίτες. Οι «κινήσεις πολιτών» έχουν προκύψει και θα προκύψουν ως νέες μεσολαβήσεις για την επίλυση των «κοινωνικών προβλημάτων» ⁷  ενώ δεν είναι παρά μόνο διαμεσολαβητές. Ο citizenist (σ.μ. αυτός που πιστεύει στην κοινωνία των πολιτών) επιθυμεί να γίνει μεσολαβητής ανάμεσα στην εξουσία και τις κινήσεις πολιτών επιδιώκοντας να δώσει "ένα νέο νόημα στο κοινωνικό." Είναι η ηθική πλευρά τους, η οποία θα τους επιτρέψει ταυτόχρονα να ξεπεράσουν τον κατακερματισμό των συμφερόντων και να ασκήσουν μια διαφορετική πολιτική. Υπάρχει έτσι μια αλληλεπίδραση μεταξύ του κράτους και των citizenists, με στόχο να διασφαλιστεί η αναπαραγωγή και η διαχείριση των κοινωνικών σχέσεων που δυσχεραίνεται από την κίνηση της παγκοσμιοποίησης του κεφαλαίου. Η κεφαλαιοποιημένη κοινωνία έχει ανάγκη να παράγει τη δική της αμφισβήτηση, να βρει τα σημεία της ηθικής στήριξης που στερείται. Αλλά για να το κάνει οι κινήσεις των πολιτών είναι αναγκασμένες να ψάξουν για αποδιοπομπαίους τράγους, μιλάνε για την παγκοσμιοποίηση (σ.μ. mondialisation: αναφέρεται συνολικά στην οικονομία, την πολιτική, τον πολιτισμό κλπ.) αντί για καθολικοποίηση (σ.μ. globalization: αναφέρεται μόνο στην οικονομία) (η άκρα-δεξιά μιλά για παγκοσμιότητα!) εν συντομία για να παραπλανήσουν τον εχθρό, γιατί αυτό που ορίζει το κεφάλαιο ως σύστημα είναι η αποκόλλησή του από τις υλικές μορφές του πλούτου, ενώ οι επικριτές του, το χαρακτηρίζουν από την προτίμησή του για την πολυτέλεια και την χλιδή ⁸ .

15"Ο άνθρωπος χωρίς ιδιότητα", που είναι το δημοκρατικό-άτομο έχει φτάσει στο χαμηλότερο σημείο της τάσης που εξακολουθεί να το προσανατολίζει προς την ανθρώπινη κοινότητα. Η ιδεολογία της κοινωνίας των πολιτών (citoyennisme) και το κίνημα επιβεβαίωσης των ταυτοτήτων, σε μια άλλη καταγραφή, είναι οι μορφές που λαμβάνει σήμερα αυτή η ασθενής τάση (σ.μ. προς την κοινότητα).